Lại thêm một cơ quan mới để bài trừ tham nhũng

bbc

Quốc Hội Việt Nam Khóa 11 đã nhóm họp kỳ thứ 6 mấy ngày gần đây. Nhân kỳ họp này, Thủ Tướng Phan văn Khải có đọc một bài diễn văn được nhiều người chú ý. Ông đề cập đến nhu cầu phải đẩy mạnh một số những biện pháp về mặt kinh tế để Việt Nam có thể sớm gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới ( WTO ).

Đồng thời ông cũng loan báo là Chính Phủ sẽ thiết lập một cơ quan mới nhằm mục đích theo dõi và tận diệt tệ nạn tham nhũng. Tệ nạn này là một thực tế mà trong dân gian cũng như trong giới chính quyền ai cũng nói tới cả hàng chục năm nay, tại sao lúc này ông Khải lại trở lại vấn đề. Đài Á Châu Tự Do trao đổi ý kiến với ông Trần Sơn Nam về căn bệnh kinh niên này của Việt Nam.

Hỏi: Thưa ông, trong những năm nay gần đây ở Việt Nam, từ người dân thường cho đến nhà cầm quyền, ai ai cũng nói đến tệ nạn tham nhũng, phải chăng lúc này căn bệnh trở nên trầm trọng hơn nên người ta mới thấy Thủ Tướng Phan Văn Khải lên tiếng về vấn đề này?

Đáp: Thực ra, như mọi người đã biết, ngay từ thời còn Tổng Bí Thư Đỗ Mười, tham nhũng đã được gọi là “quốc nạn”, rồi có lúc sau đó lại được gọi là nạn “nội xâm”. Liên tiếp trong nhiều năm, người ta đã được nghe đến những vụ tai tiếng lớn, dính líu đến những nhân vật cao cấp trong chính quyền.

Kể tên ra thì không tiện và cũng không thể hết được, nhưng người ta được biết là cho đến nay đã từng có rất nhiều đơn tố cáo do những vị lão thành cách mạng công khai đứng tên, vạch trần ra những hành động sai trái của nhiều giới chức trong bộ máy Đảng và Nhà Nước (như Ủy Viên Thường Vụ, thường trực Bộ Chính Trị, Phó Chủ Tịch Ủy Ban Nhân Dân Thành Phố Hà Nội, hay Phó Thủ Tướng, Bộ Trưởng trong Chính Phủ v.v..)

Gần đây hơn nữa lại có vụ Năm Cam, nhưng trong tất cả những trường hợp trên đây sự trừng phát đối với những nhân vật cao cấp nếu có thì cũng chỉ gọi là cho có lệ, do đó mà dư luận chung vẫn cho là Đảng và Nhà Nước không dám mạnh tay.

Hỏi: Theo chỗ chúng tôi được biết thì mới đây không lâu hãng thông tấn AP có đưa tin là trong năm nay, Nhà Nước Việt Nam đã phát giác ra 32 vụ tham nhũng liên quan đến gần 70 chục giới chức làm việc trong bộ máy chính quyền và số tiền thất thoát có thể lên tới hơn một trăm tỷ đồng Việt Nam tương đương với gần 8 triệu dollars. Ông có thể cho biết có vụ nào là tai tiếng lớn không?

Đáp: Trong năm vừa qua, những quan sát viên quốc tế có để ý nhiều đến một vài vụ tai tiếng có liên hệ tới giới đầu tư nước ngoài và đặc biệt về đường dây chạy quota hàng dệt may xuất khẩu sang Mỹ. Về ngành xuất khẩu dầu thô và lập xưởng máy lọc dầu thì người ta phải kể đến việc một số nhân viên cao cấp vào hàng Phó Tổng Giám Đốc của Xí Nghiệp Nhà Nước Viet Petro bị sa thải vì đã làm giả mạo những hợp đồng thực hiện công tác để lấy tiền thặng dư làm của riêng của mình.

Còn về vấn đề chạy quota hàng dệt may thì đây là một mối lợi lớn nên người ta sôn sao nhiều, không những vì số người bị bằt giữ (như Lê văn Thắng, Mai Thanh Hải, Nguyễn Việt Phú, Đặng Vũ Quang) mà còn vì một trong số người này lại có Mai Thanh Hải là con của ông Thứ Trưởng MVD mà ai cũng biết là ông Mai Văn Dâu. Ông Thứ Trưởng này đã nghỉ việc nhưng toàn vụ chắc còn lan rộng vì dường như báo chí đã được nhà cầm quyền thả lỏng cho đi điều tra.

Hỏi: Thủ Tướng Phan Văn Khải loan tin tại Quốc Hội là một cơ quan mới sẽ được thành lập để chuyên việc theo dõi và diệt trừ tham nhũng, liệu biện pháp mới này có thể mang lại kết quả không, thưa ông ?

Đáp: Trước hết, tôi nghĩ là mặc dầu có sự ta thán trong dân gian, nạn tham nhũng gần đây có vẻ lan rộng hơn trước. Năm ngoái, 2003, một tổ chức quốc tế IT (Transparency International) sau khi đã điều tra tình hình tại 133 nước trên thế giới về mặt tham nhũng đã xếp Việt Nam vào hạng thứ 100 trong số những nước này.

Đến năm nay thì Việt Nam lại tụt xuống hạng 106. Ngoài ra giới quan sát cũng lấy làm lạ là trong khi nhà cầm quyền lớn tiếng coi việc diệt trừ tham nhũng là ưu tiên thì những người như các ông Phạm Quế Dương và Trần Khuê lại bị cầm tù chỉ vì đứng ra công khai xin lập một Hội Chống Tham Nhũng để giúp Nhà Nước. Có lẽ vì lúc này dư luận sôn sao quá nên Thủ Tướng Phan Văn Khải mới phải đưa ra đề nghị lập ra một cơ quan đặc biệt chỉ chuyên có một việc là theo dõi và diệt trừ tham nhũng.

Hầu hết các hãng thông tấn ngoại quốc đều nhắc lại lời ông nói: “Cơ quan mới này sẽ gom lại sự quyết tâm và khả năng của tất cả chế dộ” nhằm giải quyết vấn đề, và cơ quan này sẽ phải trình lên chính phủ kết quả những cuộc điều tra tại các tỉnh và đô thị, chậm nhất là đến cuối quý đầu năm 2005.

Hỏi: Thưa ông, cho đến nay, người ta đã đề nghị nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn tham nhũng chẳng hạn như: nhân viên các cấp trong bộ máy Đảng và Nhà Nước phải khai rõ tài sản và ngưồn gốc những tài sản này v.v.. nhưng xem ra thì cũng không thấy có kết quả, hoặc có thì những sự khai báo chỉ là có lệ.

Đáp: Thưa, nói cho cùng thì cỗi rễ của vấn đề thuộc về thực chất căn bản của chế độ Cộng Sản. Một khi nhà Đảng và Nhà Nước có độc quyền đặt ra luật lệ và chính chỉ những người do Đảng và Nhà Nước chỉ định được quyền tùy tiện áp dụng những luật lệ đó thì làm sao tránh khỏi được những sự lạm dụng. Tham nhũng thì ở đâu cũng có, lòng tham của con người là chuyện thường tình, nhưng tất cả là vấn đề mức độ.

Ở những nước thực sự có tự do dân chủ, người dân đứng ra phanh phui tham nhũng không sợ cơ quan công quyền bỏ tù, báo chí điều tra tham nhũng không phải theo chỉ thị của chính phủ, ngoài ra ngành tư pháp lại được hoàn toàn độc lập xét sử những vụ tham nhũng, dầu phải động chạm đến cả những nhân vật cao nhất nước, như vậy thì dầu có tham nhũng chăng nữa, những người làm bậy cũng phải e dè, lo ngại, do đó mà tham nhũng, nếu có, cũng chỉ ở một mức độ nào thôi, chứ không thể lan tràn được như ở Việt Nam hiện nay.

Tham nhũng không những là một tệ nạn về mặt xã hội mà còn là một lực cản sự phát triển của đất nước. Nếu nhà cầm quyền Việt Nam muốn thực sự diệt trừ tham nhũng thì việc đầu tiên phải làm là nhận diện cỗi rễ của vấn đề, rồi sau đó cởi mở chế độ để chính người dân có thể giúp nhà cầm quyền khôi phục lại bầu không khí lành mạnh trong toàn xã hội, điều cần thiết trong mọi công cuộc phát triển.