Dưới đây là Bản Tin Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ,
ghi nhận về bản Quyết Nghị về t́nh h́nh VN.
Quyết Nghị về Việt Nam tại Đại Hội Thế Giới Văn Bút Quốc Tế.
Từ ngày 6 đến 12 tháng 9 năm 2004, Đại Hội Thế Giới Văn Bút Quốc Tế diễn ra
tại thành phố Tromso, nước Na Uy. Theo thi hữu Nguyên Hoàng Bảo Việt*, tham dự
Đại hội kỳ thứ 70 này, Trung tâm Văn Bút Thụy Sĩ Pháp thoại (Centre PEN Suisse
Romand) đă soạn thảo và đề nghị một bản Quyết Nghị về Việt Nam. Dự án Quyết
Nghị được sự tán trợ của 19 Trung tâm Văn Bút gồm có Algérie, Anh, Ba Lan, Bỉ
Pháp thoại, Bồ Đào Nha, Đan Mạch, Hoa Kỳ, Hung Gia Lợi, Ư, Melbourne, Mễ Tây
Cơ, Nga, Phần Lan, San Miguel de Allende, Slovaquie, Thụy Sĩ Đức thoại, Thụy
Sĩ Ư thoại và Réto-Romanche, Trung Hoa Độc Lập và Việt Nam Hải Ngoại. Trong
sáu năm qua, đây là Quyết Nghị thứ 5 về Việt Nam, tiếp theo 4 Quyết Nghị được
Hội đồng Đại biểu Văn Bút Quốc Tế đồng thanh chấp thuận tại Varsovie, nước Ba
Lan năm 1999, Luân Đốn, nước Anh năm 2001, Ohrid, nước Macédoine năm 2002 và
thành phố Mexico, nước Mễ Tây Cơ năm 2003.
Quyết Nghị nhắc lại rằng đầu năm 2003, suốt 4 tuần lễ, Văn Bút Quốc Tế đă mở
một cuộc vận động toàn cầu (Focus on Vietnam) để soi xét Việt Nam và cảnh báo
công luận thế giới về sự tăng cường đàn áp những người đối kháng, tranh đấu
cho Khát vọng Tự do Dân chủ. Đến tháng 11 năm 2003, Đại Hội kỳ thứ 69 tại Mễ
Tây Cơ, trong Quyết Nghị về Việt Nam, đ̣i phóng thích tất cả tù nhân ngôn luận,
bao gồm nhứt là các nhà cầm bút, bị bắt bớ và câu lưu độc đoán, hoặc bị buộc
tội và phạt tù sau một phiên ṭa không tôn trọng tiêu chuẩn quốc tế. Các biện
pháp giam cầm và phương thức xét xử của chế độ Hà nội vi phạm trầm trọng quyền
của các nạn nhân được tự do bày tỏ quan điểm, viết văn, sưu tầm, trao đổi tin
tức trên mạng lưới Internet, cũng như thành lập và gia nhập hội đoàn.
Quyết Nghị vạch trần thủ đoạn gian giảo của nhà nước cộng sản trong lănh vực
Nhân Quyền. Không thấy có chút cải thiện nào trong t́nh cảnh của các nhà văn,
nhà báo và trí thức bị giam cầm hoặc ngược đăi. Số phận của họ thật đáng lo ngại
vô cùng. Nhà báo Trần Dũng Tiến, giáo sư Trần Khuê, nhà viết quân sử Phạm Quế
Dương và ba người cháu của linh mục Nguyễn Văn Lư coi như chỉ được phóng thích
sau khi ở măn hạn tù. Về trường hợp ông Lê Chí Quang, bị bắt hồi tháng 2 năm
2002 và bị phạt 4 năm tù và 3 năm quản chế hồi tháng 11 năm 2002, nhà luật học
trẻ này cũng chỉ được phóng thích hồi tháng 6 năm 2004 v́ sức khoẻ nguy kịch.
Ông Lê Chí Quang đau thận nặng và bị viêm loét ở bộ phận tiêu hóa. Tính mệnh
của ông trở thành mối quan tâm cho nhiều tổ chức nhân quyền và chính phủ trên
thế giới. Lần đầu tiên, Ủy Ban Hồng Thập Tự Quốc Tế cũng được báo động. Việt
cộng sợ rằng tác giả "Hăy cảnh giác với Bắc Triều" có thể rủi ro chết trong tù,
như nhiều báo Thụy Sĩ đă đưa tin. Biến cố đó sẽ gây ra tai tiếng rất bất lợi
cho chế độ Hà nội.
Hiệp hội các Nhà Văn thế giới bày tỏ sự kinh ngạc và công phẫn trước bản án tù
áp đặt bất công đối với nhà báo Nguyễn Vũ B́nh (35 tuổi), nguyên cộng sự viên
tạp chí "Cộng Sản" và thành viên của Hội Công dân chống Tham nhũng (bị cấm
hoạt động). Tháng 9 năm 2002, ông Nguyễn Vũ B́nh bị bắt rồi măi đến ngày 31
tháng 12 năm 2003 mới bị xử 7 năm tù và 3 năm quản chế. Ông bị trừng phạt v́
đă phổ biến trên mạng lưới Internet những bài ông viết, trong đó có bản điều
trần về những sự vi phạm nhân quyền. Ngày 5 tháng 5 năm 2004, sau khi ṭa phúc
thẩm giữ y bản án sơ thẩm, ông Nguyễn Vũ B́nh đă tuyệt thực trong hai tuần lễ
để đ̣i đưa vụ án lên ṭa tối cao và đ̣i vợ ông phải được quyền thăm nom ông.
Văn Bút Quốc Tế cũng bày tỏ sự kinh ngạc và công phẫn trước bản án tù của bác
sĩ Nguyễn Đan Quế. Đầu tháng 3 năm 2003, ông Nguyễn Đan Quế bị bắt giữ v́ công
khai tố cáo rằng tại Việt Nam hiện nay không có quyền tự do phát biểu và tự do
báo chí. Ngày 29 tháng 7 năm 2004, ông lănh bản án 30 tháng tù. Bị bệnh viêm
loét nặng ở bộ phận tiêu hóa, sạn thận và áp huyết cao, bác sĩ Nguyễn Đan Quế
từng trải qua 18 năm tù giữa những năm 1978 và 1998 v́ những ư kiến mà ông đă
phát biểu.
Văn Bút Quốc Tế rất ưu tư và lo ngại về t́nh trạng sức khoẻ giảm sút tệ hại
của nhiều tù nhân, nhứt là những người lớn tuổi. Họ đau yếu v́ các chứng bệnh
gây ra bởi những điều kiện lao lung khắc nghiệt, thiếu dinh dưỡng, ốm đau
không được chữa trị, chế độ tù khổ sai và nhiều năm dài bị giam cầm hoặc lưu đày.
Như nhị vị ḥa thượng Thích Huyền Quang (87 tuổi) và Thích Quảng Độ (76 tuổi),
nhà báo kiêm tiểu thuyết gia Nguyễn Đ́nh Huy (72 tuổi) và nhà trí thức Trần
Văn Lương (64 tuổi). Không quên trường hợp bác sĩ Nguyễn Đan Quế đă kể trên.
Văn Bút Quốc Tế lên án sự tiếp tục giam nhốt ông Trần Văn Lương và linh mục
Nguyễn Văn Lư, cũng như tiếp tục quản thúc ḥa thượng Thích Huyền Quang bất chấp
các Quan Điểm của Ban Hành Động Liên Hiệp Quốc chống Giam Cầm Độc Đoán. Cơ
quan đặc nhiệm/Ủy Hội Nhân Quyền đă tuyên cáo rằng sự tước đoạt quyền tự do
của ông Trần Văn Lương, linh mục Nguyễn Văn Lư và hoà thượng Thích Huyền Quang
là độc đoán v́ biện pháp đó vi phạm điều 19 của Tuyên Ngôn Toàn Thế Giới về
Nhân Quyền và điều 19 của Công Ước Quốc Tế về các Quyền Dân Sự và Chính Trị. (ông
Trần Văn Lương/bản Quan Điểm số 13/1999/Việt Nam, linh mục Nguyễn Văn Lư/bản
Quan Điểm số 20/2003/Việt Nam và ḥa thượng Thích Huyền Quang/bản Quan Điểm số
4/2001/Việt Nam).
Ở cuối bản Quyết Nghị, Văn Bút Quốc Tế đ̣i nhà cầm quyền Hà nội
- phóng thích tức khắc và vô điều kiện tất cả những nhà văn, nhà báo và trí
thức c̣n bị giam cầm hoặc quản chế chỉ v́ đă hành sử ôn ḥa quyền tự do diễn
đạt tư tưởng và phát biểu ư kiến của họ. Trong những tù nhân đó có các ông
Nguyễn Đ́nh Huy và Trần Văn Lương, linh mục Nguyễn Văn Lư, nhị vị ḥa thượng
Thích Huyền Quang và Thích Quảng Độ, các ông Nguyễn Khắc Toàn, Phạm Hồng Sơn,
Nguyễn Vũ B́nh, Nguyễn Đan Quế, thượng tọa Thích Tuệ Sỹ và ông Nguyễn Xuân Tụ;
- chấm dứt mọi biện pháp sách nhiễu, hăm he và dọa nạt đối với thân nhân của
họ;
- bảo đảm cho tù nhân quyền được gia đ́nh thăm nom, quyền được săn sóc y tế
thích hợp khi đau ốm và ở vào trường hợp khẩn cấp, quyền được điều trị trong
một y viện chuyên khoa trong lúc chờ được phóng thích; và
- tôn trọng các nguyên tắc và quyền căn bản được nêu trong Tuyên Ngôn Toàn Thế
Giới về Nhân Quyền, gồm cả điều 19 bảo đảm quyền tự do diễn đạt tư tưởng và
phát biểu ư kiến.
Quyết Nghị về Việt Nam viết bằng Pháp và Anh ngữ sẽ được phổ biến trong Bản
Tin kỳ tới. Được biết rằng 19 Trung tâm Văn Bút đồng tán trợ sáng kiến của Văn
Bút Thụy Sĩ Pháp thoại là con số quan trọng nhứt đối với một Dự án Quyết Nghị
tại bất kỳ Đại Hội Thế Giới Văn Bút Quốc Tế nào. Tại Ohrid, nước Macédoine năm
2002, cũng đă có tới 15 Trung tâm Văn Bút tán trợ Dự án Quyết Nghị do Văn Bút
Thụy Sĩ Pháp thoại đề xướng. Điều ấy nói lên t́nh bạn thân thiết của văn hữu
khắp năm châu Á, Phi, Mỹ, Âu, Úc hết ḷng ủng hộ các nhà cầm bút và trí thức đang
là tù nhân và con tin tại Việt Nam.
(* Viết theo tài liệu của Nguyên Hoàng Bảo Việt, thành viên Ủy ban Bênh vực
Nhà Văn bị cầm tù/Trung tâm Văn Bút Thụy Sĩ Pháp thoại và hội viên Trung tâm
Âu châu/VBVNHN). |